ΑΝΑΔΡΟΜΕΣ

Αναδρομές: Η απελευθέρωση της Ελλάδας

Οι Γερμανοί άφησαν πίσω τους μια διαλυμένη χώρα με εξαθλιωμένο πληθυσμό που οδηγήθηκε σύντομα στον εμφύλιο πόλεμοΤον Αύγουστο του 1944 ο σοβιετικός στρατός απειλούσε να αποκόψει τις δυνάμεις της Βέρμαχτ στην Ελλάδα, καθώς κατέκλυσε τη Ρουμανία και ορμούσε στα Βαλκάνια. Στις 26 Σεπτεμβρίου οι πρώτοι Βρετανοί αποβιβάστηκαν στην

Πελοπόννησο. Μέχρι το τέλος Οκτωβρίου οι Γερμανοί είχαν φύγει (με εξαίρεση τα Δωδεκάνησα και ένα μικρό τμήμα στην Κρήτη που παραδόθηκαν στις 8 Μαΐου 1945). Η Κατοχή είχε τελειώσει. Στους δρόμους τα πλήθη πανηγύριζαν. Ωστόσο, πίσω από τη χαρά, παραμόνευε η σκληρή πραγματικότητα. Αποχωρώντας, ο κατακτητής είχε αφήσει πίσω του μια χώρα διαλυμένη.Οι ανθρώπινες απώλειες και οι υλικές καταστροφές ήταν ανυπολόγιστες, ο πληθυσμός εξαθλιωμένος, η δημόσια ασφάλεια ανύπαρκτη. Τη στιγμή που οι Βρετανοί αναλάμβαναν να φέρουν το ΕΑΜ, που κυριαρχούσε στην ύπαιθρο, και τη νόμιμη ελληνική κυβέρνηση, που βρισκόταν στη Μέση Ανατολή, στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, η εμφύλια σύγκρουση, που είχε αρχίσει ήδη μέσα στην Κατοχή, μαινόταν ανεξέλεγκτη. Οι Γερμανοί είχαν σκόπιμα ρίξει αρκετό λάδι στη φωτιά. Η αιματηρή σύρραξη μεταξύ του ΕΛΑΣ και των Ταγμάτων Ασφαλείας συνεχιζόταν αμείωτη, ενώ ακόμη και στην πρωτεύουσα οι οδομαχίες δεν σταμάτησαν ούτε τον Οκτώβριο. Με την Απελευθέρωση, και οι δύο πλευρές διψούσαν για εκδίκηση, περισσότερο από ποτέ. Ο Θεοτοκάς έγραφε για εκείνες τις μέρες χαρακτηριστικά: «Εφτανε ένα σπίρτο για να πάρει η Αθήνα φωτιά σαν ένα δοχείο μπενζίνα».